Doppellenkerwippdrehkrane

Als tiener heb ik heel wat uurtjes met Fischer Technik gespeeld.  Eén van de favoriete bouwonderwerpen was kranen.  Portaalkranen, maar vooral draaibare havenkranen met contragewicht.

Als je door de havens van het voormalige Oost-Duitsland, en ook Polen, vaart zie je veel van die kranen terug.  Soms nog in gebruik, soms als herinnering aan het verleden achtergelaten, en soms in een toestand die daar tussen in lijkt te zitten.

Havenkranen worden ontworpen om zware voorwerpen van een willekeurig punt op de kade te kunnen plaatsen op een willekeurig punt op een schip.  Zowel de kade als het schip zijn veel langer dan het bereik van de kraan, dus de kraan rijdt vrijwel altijd over een rails.   De kraan moet ook kunnen draaien met zijn last.  Die combinatie is technisch lastig: als de kraan niet goed in balans is, komt alle kracht op de draai-as.

Als de kraan een gewicht van 10 ton op een afstand van 50 meter van zijn as moet kunnen optillen, moet er aan de andere kant van die as een soortgelijk contragewicht zijn.  Of op 25 meter een gewicht van 20 ton. Maar het geheel mag natuurlijk niet omvallen als de last is afgeleverd. En het moet niet te zwaar worden.

Daarbij komt dat de arm van de kraan ook zwaar is, daarvoor alleen is al contragewicht nodig. Naarmate de arm verder van de as komt, is meer gewicht nodig.   Een oplossing daarvoor is een contragewicht dat meebeweegt met de arm aan de andere kant van de draai-as.  Dat heet een Doppellenkerwippdrehkrane in de taal van de uitvinders.

In de Oost-Duitse havens zie je vooral kranen van het merk Takraf. Takraf deed later vooral mijnbouw apparatuur.  Het bedrijf is verkocht en gesplitst.  De havenkranen business is terecht gekomen bij Kranbau Eberswalde AG. Inmiddels heet dat Kranunion. Het huidige assortiment van de Doppellenkerwippdrehkrane is te vinden bij Ardelt, een onderdeel van Kranunion.

De trend is natuurlijk naar bulkvervoer en containers, waarbij deze kranen niet meer gebruikt worden.  Maar voor stukgoed en constructie blijven ze nodig.  De scheepswerf van Stralsund gebruikt ze nog in grote aantallen.