U draait nu veel minder met uw been, u loopt al lang?
Er zoveel verschillende soorten beroertes, met elk met hun eigen specifieke problemen. Wat ik kortweg een beroerte noemde is een “hemorragisch CVA basale kernen links” of wel een ader in je hoofd is gesprongen waardoor een deel van de linkerhelft van je hoofd is volgelopen. Zo’n CVA kan allerlei gevolgen hebben: de bloeding kan dodelijk zijn, maar gelukkig meestal niet. Je overleeft het wel. Maar ja, hoe?
Later zal ik nog wel eens schrijven over die eerste maanden, maar nu gaan we het over lopen hebben. Dat is vanaf eind oktober, drie maanden na mijn beroerte. Drie volle maanden was ik gebonden aan mijn bed en rolstoel. Dat is lang, zo lang dat de verpleegsters emotioneel waren toen ze me zagen lopen. Ze vierden het met me, dat vond ik zelfs ontroerend. En dan heb je het niet over lopen zoals u zelf doet, maar met een stok naar de lunchkantine bewegen, onder begeleiding. Toen ik begon met lopen was ik blij op een kamer te liggen dicht bij de kantine.
In die periode mocht ik ook in het weekend naar huis, met de rolstoel-taxi. De eerste loopjes waren naar het einde van de straat, een huizenblok, ik denk een 50 meter of zo. En dat werd dat geleidelijk iets meer, naar een bankje, een paar blokjes. Ik kwam niet veel verder dan een kilometer, daarna viel ik bijna letterlijk om.
Daarom heb je een fysiotherapeut, laten we haar Maria noemen. Toen ik januari begon met het poliklinische deel begon, vroeg ze “wat wil bereiken?”. En Maria maakt me ook duidelijk dat ik keuzes moet in mijn leven. “Misschien kun je wel een halve of hele marathon leren lopen, maar dan kan je niks anders meer in je leven.” Alles is lastiger, voor iemand zoals ik. Mijn keuze was ik wil graag door de natuur struinen met een camera, maar rennen hoeft niet. Dat heb ik nooit gedaan. “Dan doen we dat” zegt Maria.
Mijn opdracht wordt nu 2 keer per dag 20 minuten lopen, tot de hartslag laag blijft. Na 2 weken mochten er 2 minuten bij. En inderdaad, de hartslag loopt niet meer zo hoog op. Maar het duurde twee maanden voor ik weer bij de 30 minuten was.
Waarom is dat zo lastig, het lopen. Je zou denken je hebt je leven gelopen, waarom is het nu zo moeilijk? Ik heb dus 3 maanden niet gelopen, en mijn conditie is dus bezopen. Maar erger is dat de aanstuur-zenuwen helaas verdronken bij de CVA. Een stuk van de hersenen is gewoon leeg. Een van de spannende dingen bij elke patiënt is wat er echt “weg” is, wat je weer met vervangende zenuwen kunt maken, en waar je brein je been gaat vertrouwen. Dat is spannend voor de therapeuten, voor jezelf, maar ook voor je lichaam. Van alles werkt niet meer, en je lichaam en hersenen zoeken alternatieve manieren. In mijn geval kan ik weer een beetje lopen, maar de rechterhelft van mijn lichaam heeft geen gevoel meer. Ik voel niks, niks wat ik loop, niks wat ik aanraak of oppak, maar dus ook niet als iemand me rechts aanraakt, of als ik ergens tegenaan stoot. En dat betekent dus dat je moet kijken waar je voet of hand is, en bedenken dat ie naar toe moet.
En dat is doodvermoeiend. En het werkt niet zo goed.
Ga eens naar een kinderspeeltuintje en kijk hoe kinderen lopen en vallen. Met hun ouders die hen vasthouden, zelf staan en vallen, en kinderen de gaan rennen. Een beetje goed rennen duurt best eens lang. Dat realiseer je dan als je zoveelste keer langs het speeltuintje komt waar kinderen en ouders bezig zijn..
Ten opzichte van baby’s hebben volwassenen het voordeel dat we weten wat we zouden moeten kunnen, en waar de benen voor dienen. Maar de motoriek moeten zowel kinderen als CVA-patiënten aanleren. Vergeet niet dat kinderen nemen een periode van een paar jaar nemen om goed te leren lopen. En daarbij “maken” ze nieuwe hersenen aan, en ze slapen veel om meer “hersenen te maken”. Kun je voorstellen dat CVA-patiënten ook veel moeten slapen.
In maart wordt dan Corona tijd en het wordt dan lastig met de begeleiding. Maar na twee weken hadden Rijndam het ritme van begeleiding goed voor elkaar, en met Maria kom ik tot 5 km in 90 minuten, met minder hartslag. Welke langzamer dan gewone mensen, en dat moet ik accepteren.
De oefening zorgt voor makkelijker lopen. Een betere techniek, net als kleine kinderen die groeien. Dat kan ik makkelijker omhoog, zwaai ik minder met mijn rechterbeen, dus water betere techniek.
Ik word soms ook aangesproken in mijn loopjes, en eigenlijk is het wel leuk. Het is best eenzaam werk, datzelfde rondje. Dan is het fijn om compliment te krijgen op de volhardende loopjes. Een leuk compliment maakte een mevrouw dat het lopen beter gaat. Ze zei “U draait nu veel minder met uw been, loopt u al lang?” Dat kon ik bevestigen, ik loop al maanden. “Ja, in het begin zag ik dat u zo moeilijk draaiden met uw rechterbeen”.
PS.
Soms wekt mijn tekst de indruk dat ik weet hoe het werkt, maar dat is niet zo. Ik ben gewoon een leek die bedenkt hoe het kan werken met mijn hoofd en lichaam, op basis van mijn therapeuten en artsen me hebben verteld. Ik hoop dat geen onzin, al weet ik dat het over versimpelde werkelijkheid is. Je kunt me opvoeden als je dat nodig vind met een respons of mailtje, maar weet dat ik hou van die versimpelde werkelijkheid..