Zeilen

De energiebalans in de praktijk

Onze eerste ervaring was dat varen in de kou in windkracht niet alleen energie van de bemanning kost, maar ook van de boot. Om 7 uur 's ochtends vertrokken we met 620 Ah in de accu's, toen we de volgende ochtend rond 6 uur de motor aanzetten omdat de wind op was, bleek er nog 437 Ah over (70%). Een gebruik van 183 Ah dus over een periode van 23 uur, ofwel circa 8 ampere per uur. Dat is lang niet slecht: we hebben de de hele reis de stuurautomaat (windkracht 5 a 6), de kachel, de koelkast en alle navigatieapparatuur aangehad. Maar het geeft natuurlijk ook aan dat de accu's op den duur wel leeg zouden raken als alle apparatuur aanstaat.

In de week daarna hebben we met de boot in Zeeland gevaren, en door de mix van zeilen en motoren zijn de accu's zelden onder de 580 Ah gekomen. Kortom, de zonnecellen en windgenerator helpen wel. De LED verlichting in de kajuit helpt ook heel veel: 1.5W of 10W per spotje is een heel groot verschil.

Een voorbeeld. In de avond om 21:30 met 607 Ah in de accu's. Er staat circa 13 knopen wind, de koelkast is aan, en de kajuit is vol verlicht met de LED verlichting. Twee uur later gaan we naar bed, en staat de teller op 605 Ah. Als we 's ochtends om 8:30 weer kijken is er 609 Ah beschikbaar; de windgenerator levert dus meer dan de koelkast kost. ok, het was niet warm, we hebben 's ochtends gelijk de kachel aangezet. Na een uurtje de kachel vol aan is nog 604 Ah over.

Laden op de motor

Onze boot heeft een Volvo Penta met een standard 'verbeterde' dynamo, die bij een relatief laag toerental al veel stroom moet leveren. Dat doet hij ook, maar de laadstroom is niet zo groot als de claims voor de geregelde dynamo's zoals die door onder andere Victron worden geleverd. De Allures werf wilde geen geregelde dynamo plaatsen, ook omdat die groter zouden zijn, en omdat het niet nodig was.

Ik heb dat niet verder uitgezocht, en ik heb er ook nog geen opinie over, maar hieronder onze ervaringen met de Volvo dynamo tijdens onze eerste grote trip.

De motor gaat aan als de accu's tot 437 Ah gezakt zijn, er komt dat een laadstroom van 55A op de teller. Inclusief het gebruik van ca 8A dus ruim 60A uit de dynamo. Na 4 uur zijn de accu's weer opgeladen tot 574 Ah (92% vol, vanaf 437 Ah = 70% vol), de laadstroom is dan nog 20A. Na 7 uur motoren hebben we 603 Ah met een laadstroom van 7 Ah. De eerste klap gaat dus vrij snel, maar de laadstroom loopt veel sneller terug dan met de walstroomlader.

Op de walstroom laden de accu's met circa 80 Ah tot ze vrijwel vol zijn.

De kosten van 220V

Bij het ontwerp van de boot dacht ik dat we continue 220V zouden willen hebben. In de praktijk kost dat toch relatief veel energie, en hebben we er nog niet zoveel toepassing voor. De Victron Multiplus heeft een nullast van ca 10W volgens de specificatie, maar als wij hem aanzetten loopt er ineens bijna 2 A. Dat ongeveer 20W, iets om nog uit te zoeken dus, misschien zijn het de controle lampjes wel op het schakelpaneel.

Als de kinderen hun laptops aanzetten komt er zomaar 12 A bij. Dat houden ook onze accu's niet vol. Dus moeten we geen spullen aanschaffen die continue 220V wensen te gebruiken, althans niet als we lang zonder walstroom zitten. Als we elke nacht kunnen bijladen is het een heel ander verhaal.

De afgelopen week hebben we boot voor het eerst achtergelaten met de koelkast aan zonder walstroom. Toen we na 4 dagen weer op de boot kwamen bleek het zonnepaneel uitstekend in staat om de accu's vol te houden en de koelkast koud. Ideaal.

Ook met dagtochtjes houden we accu's makkelijk vol met de zonnepanelen, windgenerator en het motoren wat we doen. De walstroom hebben we alleen gebruikt om de boiler 's ochtends te warmen.

De hele zomer hebben de accu'z zich goed gedragen. We hebben met motoren, zonnepanelen, windgenerator en af en toe walstroom steeds ruim voldoende stroom gehad. Dus laten we eind augustus de boot vol vertrouwen achter met de koelkast aan.

Twee weken later komen we weer op de boot. In die periode hebben de koelkast (express) en de marifoon (per ongeluk) aangestaan. We hadden geen walstroom aangesloten, het zonnepaneel zou de accu's moeten bijladen. Niet dus, in de 2 weken zijn de accu's half leeg geraakt, er was nog 300 Ah over. Net niet schadelijk voor de accu's, maar het hield niet veel over. We kunnen dus of (1) de walstroom aanzetten, of (2) de windmolen ook loslaten, of (3) de koelkast uit. Ondanks de scheidingtransformator raden de importeur en werf (1) af vanwege eventuele electrolyse. De windmolen aanlaten met najaarstormen lijkt ons ook niks, dus we zetten de koelkast maar uit aan het einde van de dag. Overigens kunnen we de accu's met circa 75A per uur bijladen; als we om twee uur uitvaren hebben we weer ruim 500 Ah. Volgende week kijken of het zonnepaneel dat verder kan aanvullen als de koelkast uit is.

20 september, even wezen kijken hoe de boot erbij lag. Tot mijn verbazing waren de accu's amper bijgeladen, terwijl de koelkast nu wel uitstond. Blijkbaar geeft de nazomerzon weinig stroom, of zijn er toch meer apparaten die stroom vragen dan we ons realiseren. We hadden de hoofdschakelaar wel aangelaten, maar veel meer dan de NAVTEX staat er dan niet aan.